12
05
2023
Festiwal Filmowy w Cannes – historia kinowej uczty
Sophia Loren, Festiwal Filmowy w Cannes
Cannes na Lazurowym Wybrzeżu to miejsce
jednoznacznie kojarzone z prestiżowym
Międzynarodowym Festiwalem Filmowym.
Co roku w maju oczy świata zwrócone są w tamtą stronę,
gdyż Cannes gości topowe nazwiska przemysłu filmowego.
Jednak jeszcze do lat 30. za najważniejszy festiwal
filmowy uchodził ten odbywający się w Wenecji.
Jak Cannes skradło palmę pierwszeństwa?
Weneckie nagrody nie były przyznawane w sposób obiektywny – na sukces filmu miał wpływ kreowany na ekranie pozytywny wizerunek faszyzmu i rządów Mussoliniego oraz decyzje polityków. Światowej sławi reżyserzy postanowili zbojkotować Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Wenecji i stworzyć własną imprezę, która wspierałaby sztukę niezależną niezwiązaną z potyczkami politycznymi.
Elizabeth Taylor, Festiwal Filmowy w Cannes 1957
Kolebka niezależnej kultury
W 1939 roku narodził się pomysł zorganizowania festiwalu w Cannes pod patronatem ówczesnego francuskiego Ministra Edukacji i Sztuki – Jean'a Zay'a. Ze względu na wybuch II wojny światowej, impreza ruszyła dopiero w 1946 roku. Początkowo był to festiwal znaczący tylko dla zamkniętego świata przemysłu filmowego: traktowano go jako pewnego rodzaju spotkanie towarzyskie, a wszystkie filmy otrzymywały nagrody.
Grace Kelly, Festiwal Filmowy w Cannes 1955
Dopiero w latach 50., kiedy stałymi gośćmi festiwalu zostały największe gwiazdy srebrnego ekranu (z Sophią Loren, Grace Kelly i Brigitte Bardot na czele), media zainteresowały się wydarzeniem. Festiwal, z kilkoma przerwami, zaczął odbywać się co roku i powoli ewoluował w wielkie wydarzenie kulturalne, przyciągające topowe osobistości czerwonego dywanu, znanych reżyserów, żądnych pięknych zdjęć fotoreporterów oraz turystów.
W latach 60. festiwal miał już ugruntowaną
pozycję w świecie filmu i mógł pochwalić się
renomą na skalę międzynarodową.
Diana Dors, Festiwal Filmowy w Cannes 1965
Kolejne lata przyniosły zmianę formuły festiwalu: pojawiły się towarzyszące imprezy (np. przegląd filmów krótkometrażowych, pokazy filmów młodych reżyserów) i nowe nagrody. Najważniejszą statuetką festiwalową jest oczywiście słynna Złota Palma, ale przyznawane są także inne wyróżnienia, np. za najlepszą reżyserię, scenariusz, film krótkometrażowy, a także za wybitną rolę męską i kobiecą.
Obrady jury początkowo wywoływały wiele kontrowersji
– do roku 1955 aż jedenastu jego członków było Francuzami.
Aby nadać imprezie jeszcze bardziej niezależnego
charakteru, wprowadzono skład międzynarodowy.
Dzisiaj w komisji zasiada jeden przedstawiciel
z danego kraju, a dodatkowo każde państwo ma prawo
samodzielnie wybrać filmy, które będą je reprezentować.
Festiwal Filmowy w Cannes 1974
Złota Palma
Palme d’or powstała w 1954 roku, a rok później po raz pierwszy wręczono ją jako najważniejszą nagrodę konkursu. Złota Palma zastąpiła poprzednie Grand Prix dla najlepszego reżysera. Zwycięską statuetkę zaprojektował uznany jubiler Lucienne Lazon. Następnie Złota Palma na kilkanaście lat zniknęła z festiwalu na rzecz dawnego Grand Prix. W 1975 roku powróciła jednak i stała się prawdziwym symbolem kinowej uczty Cannes.
Jej początkowe edycje były prezentowane w wyłożonym
białym zamszem etui z czerwonej, marokańskiej skóry.
W latach 80. zmieniła się podstawa statuetki – lekko zaokrąglona
forma przyjęła kształt piramidy. Dekadę później element
ten zaczęto wykonywać z przeźroczystego kryształu.
Claudia Cardinale, Festiwal Filmowy w Cannes 1965
Złota Palma to nagroda prestiżowa, okazująca ogromne uznanie dla twórcy filmu i niewielu reżyserów miało okazję otrzymać ją dwukrotnie w ciągu całej swojej kariery. Do grona szczęśliwców należą m.in. Francis Ford Coppola i Emir Kusturica.
Obecnie palma z Cannes – wpleciona w transparentny,
prostokątny kryształ – wykonywana jest z 24-karatowego
złota i spoczywa w etui z niebieskiej skóry.
Brigitte Bardot, Festiwal Filmowy w Cannes 1953
Filmowy mikrokosmos
Na kilkanaście dni miasteczko Cannes zamienia się w iście filmową krainę. Po bulwarze spacerują reżyserzy, a na plaży można spotkać twarze znane z wielkiego ekranu. Słynne osobistości świata filmu występują na czerwonym dywanie w najlepszych kreacjach od projektantów, a paparazzi polują z aparatami fotograficznymi na gwiazdy spędzające czas na imprezach, w kawiarniach czy na deptakach.
Festiwal w Cannes to wielkie święto dobrego kina – filmy
wyświetlane są w trakcie konkursu głównego, ale także
na imprezach towarzyszących w okolicznych hotelach,
pawilonach, kinach, a nawet na otwartym powietrzu.
Brigitte Bardot, Festiwal Filmowy w Cannes 1955